Αχέροντας: Μυθικό κάλλος

Τι κι αν η μυθολογία περιγράφει αρνητικά τη φυσιογνωμία του Αχέροντα! H πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική και μάλιστα η αρχαία προϊστορία του, δημιουργεί έναν τόνο μυστηρίου γύρω από αυτό το ποτάμι, με τις ανεξάντλητες φυσικές ομορφιές και τη δυνατότητα για πολλές δραστηριότητες. Σήμερα, το ποτάμι και η περιοχή γύρω από αυτό, μαγεύουν για τις ομορφιές τους και λόγω της παράδοσης και της περιβαλλοντικής αξίας τους, προσελκύουν πλήθος επισκεπτών από τις πηγές έως και τις εκβολές του ποταμού. Ο Αχέροντας είναι πολύ δημοφιλής προορισμός, για τους φυσιολάτρες και όχι μόνο, που θέλουν να συνδυάσουν την επαφή με τη φύση, με διάφορες δραστηριότητες, ενώ επίσης μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο για εκδρομές στην Πάργα, τα Σύβοτα, την Παραμυθιά, το Νεκρομαντείο κ.ά.

Μετά τις  «Πηγές του Αχέροντα»  το ποτάμι σχηματίζει μαιάνδρους μήκους 2 χλμ σε μια μικρή κοιλάδα και

καταλήγει στη Γλυκή Θεσπρωτίας. Μετά τη Γλυκή, ακολουθεί ένα μεγαλύτερο τμήμα του ποταμού μήκους περίπου 12-14 χλμ. που τελειώνει στη γέφυρα Μεσοπόταμου. Στη σημείο αυτό, σε ένα λόφο, βρίσκεται το Αρχαίο Νεκρομαντείο, η πύλη εισόδου στον Άδη και η Αρχαία
Εφύρα. Στα πέντε τελευταία του χιλιόμετρα μέχρι τις εκβολές του, ο Αχέροντας είναι πλωτός και επιτρέπει τουριστικές διαδρομές με βάρκα, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες,

 

Πρόγραμμα Natura 2000

Ο Αχέρων έχει χαρακτηριστεί περιοχή ιδιαίτερου κάλλους και πηγή σημαντικών πληροφοριών και γνώσεων στον τομέα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Τόσο τα στενά και οι εκβολές του Αχέροντα όσο και η ευρύτερη περιοχή ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων περιοχών φύση 2000 (Natura 2000) (κωδικός GR2140001). Συγκεκριμένα στην περιοχή υπάρχουν 699 είδη χλωρίδας εκ των οποίων τα 449 συναντώνται στο δέλτα και τα 250 στα στενά, ενώ στην περιοχή του Δέλτα υπάρχουν 19 τύποι οικότοπων. Ιδιαίτερα σημαντικές υγροτοπικές περιοχές αποτελούν επίσης το έλος της Αμμουδιάς και το έλος της Βαλανιδοράχης ενώ σημαντικός είναι και ο αριθμός των σπάνιων ειδών πανίδας της περιοχής. Αξιοσημείωτη στην κατηγορία των ψαριών είναι η ύπαρξη του γωβιού, ο οποίος συναντάται μόνο στον Αχέροντα.

 

• Αχέρων: Η ονομασία του ποταμού Αχέροντα προέρχεται από τη λέξη «άχος» που σημαίνει θλίψη αναφερόμενη στη θλίψη του θανάτου. Αχέρων είναι ο Ποταμός χωρίς χαρά, ο ποταμός της θλίψης Μια άλλη άποψη λέει ότι προέρχεται από την αρχαία λέξη «αχός» (=ήχος, βουή, «ηχώ», «αχώ» = εκπέμπω ήχο) και το ρήμα «ρέω», άρα ο ποταμός με την δυνατή ροή.
• Πυριφλεγέθων = Είναι ο ποταμός που βγάζει φλόγες, ο πύρινος. Δεν είναι ξεκαθαρισμένο και ευρέως αποδεκτό ποιος ποταμός ήταν αυτός, ούτε σε ποιον παραπόταμο του Αχέροντα αντιστοιχεί σήμερα.
• Κωκυτός = Ο Ποταμός του Θρήνου. Ονομάσθηκε έτσι από τους θρήνους και τα μοιρολόγια των επισκεπτών του Νεκρομαντείου. Ταυτίζεται με τον σημερινό Κωκκυτό ποταμό (βλέπε χάρτη). Λέγεται και Μαυροπόταμος. Η εναλλακτική ονομασία του ποταμού Κωκκυτού ως Μαυροπόταμος αποδίδεται στο Δία που μαύρισε τα νερά του
• Φαναριώτικος: Η ονομασία του Αχέροντα ως Φαναριώτικος προέρχεται από το Φανάρι (=φάρος) που υψωνόταν στο ακρωτήριο Χειμέριο, το οποίο βρίσκεται στις εκβολές του στην
  Αμμουδιά, προς καθοδήγηση των επισκεπτών στο Νεκρομαντείο

Πηγές:  http://www.clickatlife.gr, https://el.wikipedia.org

Φωτογραφίες: Φώτης Μαραζόπουλος

Αχέροντας, πρώτη αναφορά στην Οδύσσεια

Στην Οδύσσεια έχουμε για πρώτη φορά περιγραφή του χθόνιου κόσμου του Άδη, όπου μνημονεύεται ο ποταμός Αχέρων πλάι στον Πυριφλεγεθόντα και τον Κωκυτό. Ο Αχέροντας είναι ο ποταμός τον οποίο οφείλουν να διασχίσουν οι ψυχές για να φτάσουν στο βασίλειο των Νεκρών. Ένας πορθμέας ο Χάροντας είχε για δουλειά του να τις περνάει από την μια όχθη στην άλλη. Ο ποταμός αυτός είναι σαν τέλμα. Οι όχθες του πνίγονται από καλαμιές και είναι γεμάτες βούρκο. Κάποια παράδοση τον θέλει γιο της Γαίας, καταδικασμένο να μένει κάτω από τη γη τιμωρημένος για ένα παμπάλαιο σφάλμα: στη μάχη ανάμεσα στους Ολύμπιους θεούς και τους Γίγαντες ο Αχέρων άφησε τους τελευταίους,  καθώς ήταν αποκαμωμένοι από τον αγώνα, να πιουν νερό.

Ένας ποταμός με το όνομα Αχέρων υπήρχε στην Ήπειρο, στη δυτική ακτή της ηπειρώτικης Ελλάδας. Ο ποταμός αυτός διέσχιζε μια περιοχή άγρια και σε κάποιο σημείο της διαδρομής του χανόταν μέσα σε βαθειά άβυσσο. Όταν ξανάβγαινε στην επιφάνεια κάπου κοντά στις εκβολές του σχηματίζοντας ένα βρώμικο τέλμα μέσα σε ένα τοπίο καταθλιπτικό.

Μια παρετυμολογία που παρήγαγε το όνομα Αχέρων από την ελληνική λέξη άχος (άλγος) - λύπη, καθώς και οι ιδιομορφίες του ποταμού συνέβαλαν δίχως άλλο στο να δημιουργηθεί η εντύπωση πως ο ποταμός αυτός είχε σχέση με τον Άδη και έτσι τα χαρακτηριστικά που ήξεραν ότι έχει πάνω στη γη μετέφεραν στον κάτω κόσμο.

Κείμενο: Δημήτρης Κούρτης

Φωτογραφίες: Φώτης Μαραζόπουλος