Πολύδροσο Θεσπρωτίας, το Βλαχώρι μας!

Το Πολύδροσο (παλιά ονομασία Βλαχώρι)  είναι ένα μικρό χωριό του δήμου Παραμυθιάς Θεσπρωτίας που βρίσκεται στα όρια των Νομών Θεσπρωτίας και Ιωαννίνων.

Χτισμένο στις πλαγιές του ποταμού Καλαμά μέσα σε ένα καταπράσινο περιβάλλον δικαιολογεί απόλυτα το σημερινό όνομά του μιας και οι άφθονες πηγές του αλλά και τα δέντρα που το περιβάλλουν, του χαρίζουν τη δροσιά κάθε εποχή του χρόνου. Ανάμεσα στο Φαράγγι του Καλαμά, το δάσος του Ζαλόγγου και τη Λαμπανίτσα- την Ελαταριά της γεωγραφίας. Σκαρφαλωμένο στους πρόποδες του Βεντερίκου, με αγνάτιο στην επιβλητική και εμβληματική Μουργκάνα.

Η γεωμορφολογία της περιοχής, ένας ύμνος στα βουνά και τα νερά, τα ποτάμια και τις βρύσες. Νερά που κυλάνε από παντού και, θαρρείς, από πάντα! Νερά που κυλάνε μνήμες, ιστορίες, βιωμένο χρόνο. Νερά που γίνονται ουράνια λευκή θάλασσα τέτοιον καιρό, ντύνοντας με αντάρα τον αιθέρα.

Στολίδι του χωριού το Λαογραφικό Μουσείο. Το πρώτο που ιδρύθηκε - το 1971- στη Θεσπρωτία, και από τότε διαρκώς εμπλουτίζεται και πρωτοπορεί με καινοτόμες παρουσιάσεις.

Ιστορικά στοιχεία

Στην περιοχή του Πολυδρόσου υπάρχουν δύο σχετικά γειτονικές θέσεις (Ζαγορά, Σελιό) με σαφή υπολείμματα παλαιών οικισμών ή συγκροτημάτων οικιών. Δεν έχει γίνει ανασκαφικό έργο και δεν υπάρχει επομένως τεκμηριωμένη άποψη για την χρονολόγηση τους και την ιστορία τους. Τα λίγα αντικείμενα που βρίσκονται στο Μουσείο του Συλλόγου ( κράνος , αγνύθες, όστρακα κλπ) μαζί με τους γειτονικούς οχυρωμένους οικισμούς του φαραγγιού του Καλαμά (Οσδίνα , Ραβενή) δείχνουν ότι η περιοχή ήταν κατοικημένη από τον 4ο π.χ. αιώνα τουλάχιστον. 

  Το προηγούμενο όνομα του χωριού όπως προκύπτει από αρκετά γραπτά τεκμήρια ήταν Βλαχοχώρι. Η υπόθεση που μπορεί να γίνει είναι ότι η θέση του χωριού αποτελούσε προσωρινή ή ημιμόνιμη εγκατάσταση βλάχων νομάδων κτηνοτρόφων.

Το φυσικό περιβάλλον

Το μεγαλύτερο τμήμα της έκτασης του Πολυδρόσου περιλαμβάνεται στην οριοθετημένη περιοχή της θέσης «Στενά Καλαμά» του δικτύου Φύση 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Έτσι αποτελεί περιοχή με ειδικό καθεστώς προστασίας και φυσικά με ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον.

 Η σημασία της περιοχής προκύπτει από την παρουσία σειράς οικοτόπων (συνολικά επτά ) με πιο σημαντικούς τα απόκρημνα ασβεστολιθικά βράχια, τα δάση δρυός και τα δάση πλατάνου.

Η συνολική εικόνα διαμορφώνεται και από την παρουσία αξιόλογων ιστορικών μνημείων ( Κάστρο Παλαιοσδίνας , Ραβενής , Γέφυρα Παλαιοσδίνας , Μύλος Αναβρυστικού ).

Η επίσκεψη στο φαράγγι του Καλαμά προσφέρει γνωριμία με υψηλής οικολογικής σημασίας οικοτόπους , αναψυχή , φυσική άσκηση , αισθητική απόλαυση και ιστορικό ενδιαφέρον.

Ο Αϊ Δημήτρης Πολυδρόσου

Η εικόνα που αντικρίζουμε σήμερα ατενίζοντας την εκκλησιά  οφείλεται στην ανακαίνιση - αναστήλωση που έγινε το 1970. Το μόνο παλιό στοιχείο που είναι εμφανές είναι η κεραμοπλαστική επιγραφή πάνω από την κόγχη  του ιερού που φέρει τα γράμματα ΖΠΕ΄, και δηλώνουν το έτος κτίσεως του ναού, σύμφωνα με την αρχαιοελληνική γραφή και τον βυζαντινό τρόπο χρονολόγησης. ΖΠΕ΄ σημαίνει 7085 έτη από κτίσεως κόσμου. Αφαιρώντας από το 7085 τον αριθμό 5508 προκύπτει το έτος 1577( κατά τους 70 σοφούς που μετέφρασαν την Παλαιά Διαθήκη στην αρχαιοελληνική γλώσσα στην Αλεξάνδρεια  τον β΄π. Χ. αιώνα, τότε  δημιουργήθηκε  ο κόσμος) 

Σύμφωνα με διηγήσεις παλαιοτέρων χωριανών που

καταγράφηκαν, ο Αϊ-Δημήτρης επλήγη δύο φορές από πυρκαϊά, η πρώτη είναι άγνωστη, ενώ η δεύτερη ήταν το έτος 1888. Για την μορφή του ναού πριν από αυτήν την χρονολογία δεν έχουμε πληροφορίες. Εκείνο το έτος έγινε μια αναστήλωση που έδωσε την βασική τοιχοδομή που διασώζεται μέχρι σήμερα.  

 Η απόσταση από την Ηγουμενίτσα είναι 42 χλμ και από τα Ιωάννινα 50 χλμ. Από την Αθήνα η διαδρομή μέσω Ιωαννίνων είναι 500 χλμ. και από τη Θεσσαλονίκη 330.

Φωτογραφίες: Φώτης Μαραζόπουλος

Κείμενο: http://www.polydroso.gr/

Δημοσιεύθηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου